Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin Bogota’da 30 ülkenin temsilcilerinin katılımıyla düzenlenen ve İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına tepki gösterilen uluslararası toplantıda kabul edilen 6 maddelik eylem planına neden imza atmadığına ilişkin ikinci bir açıklama yaptı.
Kolombiya’nın başkenti Bogota’da 15-16 Temmuz tarihlerinde düzenlenen toplantıya Türkiye de katılmış ancak toplantı sonunda kabul edilen bildiriyi imzalamamıştı. Bu durum kamuoyunda ve bazı medya organlarında Türkiye’nin Gazze politikasına dair eleştirileri beraberinde getirdi.
'ÖNERİLERİN ÇOK ÖTESİNDE ADIMLAR ATILDI'
Dışişleri Bakanlığı yaptığı ikinci açıklamada, Türkiye'nin eylem planına neden imza atmadığına dair iddiaların “dezenformasyon” içerdiğini vurguladı ve şu ifadeleri kullandı:
“Dezenformasyon amaçlı iddiaların aksine, Bogota’da kabul edilen Ortak Bildiri'de kayıtlı önerilerin çok ötesinde kararlar ülkemiz tarafından alınmış ve uygulanmaktadır.”
Bakanlık açıklamasında Türkiye’nin 2024 yılı Mayıs ayında İsrail’le tüm dış ticaretini sonlandırdığını, askeri satışları engellemek adına her türlü önlemi aldığını ve uluslararası platformlarda bu yönde aktif rol üstlendiğini hatırlattı.
'İSRAİL'LE TİCARET TAMAM KESİLDİ'
“Türkiye, İsrail’le olan ticaretini 2024 yılı Mayıs ayında tamamen kesmiştir. Bu tarihten itibaren İsrail’le herhangi bir ihracat ve ithalat işlemi yapılmamıştır. Bu karar uygulanırken Filistinli kardeşlerimizin mağdur olmaması için gereken tedbirler dikkatle uygulanmıştır.”
Dışişleri, Türkiye’nin BM nezdinde İsrail’e silah ambargosu çağrısında bulunan girişimlere öncülük ettiğini belirterek, “Türkiye, İsrail’e silah transferinin durdurulmasına yönelik olarak 52 ülkenin desteğiyle BM nezdinde başlatılan girişime öncülük etmiştir” dedi.
Açıklamada ayrıca, Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine yönelik tüm planlara karşı çıkıldığı ifade edilerek,“Ülkemiz, Gazze’deki Filistinlilerin yerlerinden edilmesini öngören tüm planlara karşı olduğunu her vesileyle sarih bir şekilde dile getirmektedir” denildi.
'İSRAİL’E SİLAH TAŞIYAN GEMİLERİN LİMANLARA ALINMAYACAK MADDESİ'
Bogota’da kabul edilen eylem planında İsrail’e yönelik şu altı yaptırım önerilmişti:
- İsrail’e silah, mühimmat, askeri yakıt ve çift kullanımlı ürünlerin gönderiminin tümüyle engellenmesi.
- İsrail’e silah taşıyan gemilerin limanlara alınmaması.
- İmzacı ülkelerin bayrak taşıyan gemilerinin İsrail’e askeri malzeme taşımasının yasaklanması.
- İsrail ile yürürlükteki kamu anlaşmalarının gözden geçirilmesi.
- Uluslararası kuruluşların İsrail’e yönelik kararlarına tam uyum.
- Tüm bu adımların eşgüdümle uygulanması.
Bu altı maddelik planda imzası bulunan ülkeler arasında Bolivya, Küba, Endonezya, Irak, Güney Afrika gibi ülkeler yer aldı. Türkiye’nin neden imza atmadığı ise ilk olarak Ekonomi gazetesi yazarı Zeynep Gürcanlı tarafından gündeme getirilmişti.
DIŞİŞLERİ YALANLADI
Dışişleri Bakanlığı’nın ilk açıklamasında da bildirinin imzalanmadığı yönündeki haberlerin asılsız olduğu belirtilmişti:
“Lahey Grubu tarafından 15-16 Temmuz 2025 tarihlerinde Bogota’da düzenlenen toplantı sonucunda kaleme alınan Ortak Bildiri’ye Türkiye’nin destek vermediği yönündeki iddialar asılsız ve dezenformasyon amaçlıdır.”
Bildirinin 20 Eylül 2025’e kadar imzaya açık olduğunun altı çizilen açıklamada, bildirideki bazı maddelerin “kurumlararası eşgüdüm gerektirdiği” ifade edilmişti.
“Toplantı sonunda yayımlanan Ortak Bildiri’de yer alan hususlardan bazıları, ülkemizin uluslararası hukuki yükümlülükleri bakımından kurumlararası eşgüdüm gerektirmektedir. Bu çerçevede, Ortak Bildiri’ye katılım öncesinde ilgili tüm kurum ve kuruluşlarımızın gerekli hazırlıkları tamamlaması icap etmektedir.”
Dışişleri, ayrıca Türkiye’nin hukuki alanda da Filistin’in yanında olduğunu vurguladı:
“Türkiye, Uluslararası Adalet Divanı’nda (UAD) İsrail aleyhine açılan soykırım davasına müdahil olan on üç ülkeden biridir. Aynı zamanda, UAD’de devam eden iki ayrı istişari sürece de katkı sunulmuştur.”
