Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 2 Temmuz 2025 itibarıyla geçerli olacak şekilde doğalgaz toptan satış fiyatlarında artış yapıldığını duyurdu. BOTAŞ’ın yeni tarifesine göre, konut aboneleri için ortalama zam oranı yüzde 24,6 olurken, sanayi tarifesine yüzde 7,86 oranında artış yansıtıldı.
Yapılan açıklamada, fiyat değişikliğinin 2025 yılı bütçe hedefleri doğrultusunda gerçekleştirildiği belirtildi. Ancak kamuoyunda zammın kapsamı, zamanlaması ve etkileriyle ilgili tartışmalar büyüyor.
DÜNYADA DÜŞERKEN TÜRKİYE'DE ARTTI
Ekonomist İnan Mutlu, Ocak 2023-Mayıs 2025 dönemine ait verileri karşılaştırarak çarpıcı bir tablo sundu. Dünya genelinde doğalgaz fiyatları bu dönemde yüzde 32 düşerken, Türkiye’de yüzde 74 arttı. Temmuz zammıyla birlikte Türkiye’deki toplam artış yüzde 117’ye ulaştı.
Mutlu’nun paylaştığı grafikte, Türkiye doğalgaz fiyat endeksi 217 seviyesine yükselirken, küresel doğalgaz fiyatları 68,13 seviyesine gerilemiş durumda. Mutlu, “Seçimi kazanmak için ‘yerli doğalgaz bulduk’ dediler, şimdi doğalgaz bulduğumuza pişman ediyorlar” ifadelerini kullandı.
"SON BİR YILDAKİ ZAM YÜZDE 86,5’E ULAŞTI"
Ekonomist İris Cibre’ye göre, konutta kullanılan doğalgaza yapılan bu son artışla birlikte son bir yıllık toplam zam oranı yüzde 86,5’e çıktı. Cibre, Temmuz zammının aylık enflasyona doğrudan 0,5 puanlık etki yapacağını belirtti. Ayrıca, 2025’in ilk beş ayında Hazine’nin yalnızca doğalgaz sübvansiyonu için BOTAŞ’a aktardığı toplam tutarın 79,5 milyar TL olduğunu kaydetti.
HAKAN KARA: ENDEKSLEME DAVRANIŞI DEVAM EDİYOR
Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara da zammın zamanlamasına ve oranına dikkat çeken isimlerden biri oldu. Kara, “Mart 2024’te faizlerin yüzde 50’ye çıkarılmasından bu yana doğalgaz fiyatı yüzde 149 arttı” bilgisini paylaşarak, doğalgaz fiyatlamasında hâlâ geçmiş enflasyona dayalı endeksleme davranışının sürdüğünü ifade etti.
Paylaştığı TÜİK verilerine göre, 2003 bazlı endekste doğalgaz fiyatları son üç yılda TÜFE’nin çok üzerine çıktı. Kara, bu eğilimin enerji fiyatlarının gelecekte de genel enflasyonun üzerinde seyretmeye devam edebileceğini gösterdiğini söyledi.
'KONUTLARDA DAHA YÜKSEK ORANLI ZAMLAR GÜNDEME GELECEK'
Olcay Aydilek’in aktardığına göre, BOTAŞ konutlara sattığı doğalgazın çıplak metreküp fiyatını yüzde 38,02 oranında artırarak 5,631 TL’den 7,772 TL’ye çıkardı. Sanayi için belirlenen yeni fiyat ise yüzde 8,4 artışla 15 TL/m³ oldu.
Ancak her ilde doğalgaz dağıtım bedelleri farklı olduğundan, EPDK zam oranını bu dağıtım kalemleriyle birlikte ortalama yüzde 24,6 olarak açıkladı. Aydilek, konut abonelerine yapılan son zammın 1 Ağustos 2024’te gerçekleştiğini, bu tarihten sonra dağıtım bedellerinin her ay TÜFE oranında arttığını, dolayısıyla bazı şehirlerde nihai zam oranlarının açıklanan ortalamanın da üzerine çıkabileceğini belirtti.
Zam kararının Temmuz ayının başında açıklanması, maaş artışlarına etkisi bakımından da dikkat çekti. Aydilek, bu tarihin özellikle seçildiğini belirterek, “Emekli ve memur maaşlarına yılın ikinci yarısında uygulanacak zam, Ocak-Haziran dönemi enflasyonuna göre hesaplanıyor. Zam Temmuz ayına bırakılarak bu hesaplamaya dahil edilmedi” ifadelerini kullandı.
NE OLMUŞTU?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 17 Mayıs’taki konuşmasında, Türkiye’nin enerji alanında önemli yatırımlar yaptıklarını, Akkuyu Nükleer Santrali ile ülkenin farklı bir lige taşınmış olduğunu, Sakarya Gaz Sahası’ndaki keşfin millet için dönüm noktası olduğunu söylemişti. Akdeniz ve Karadeniz’de 49 sondaj yapıldığını, Göktepe-3 kuyusunda 75 milyar metreküplük doğalgaz bulunduğunu, bunun konut ihtiyacını 3,5 yıl karşılayacağını belirtmişti.
