Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Boğaziçi Üniversitesi Finans Zirvesi 2025’te yaptığı kapsamlı sunumda, küresel ekonomik gelişmelerin etkileri ve Türkiye’nin para politikası duruşuna dair önemli mesajlar verdi. Karahan, dezenflasyon sürecine yönelik kararlılığı vurgularken, mevcut politika bileşiminin küresel belirsizliklere karşı güçlü şekilde sürdürüleceğini belirtti.
“FİYAT İSTİKRARI, SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜMENİN ÖN KOŞULUDUR”
Karahan konuşmasında, “Fiyat istikrarı sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön koşuldur” diyerek, para politikasındaki sıkı ve ihtiyatlı duruşun, enflasyonda kalıcı düşüş sağlanana kadar devam edeceğini vurguladı.
Sunumun ilk bölümünde küresel ekonomik sistemde 2008 finansal krizinden bu yana yaşanan istikrarsızlıklar, pandemi, savaşlar ve ticaret gerilimleri ele alındı. Karahan, 2 Nisan’da ABD tarafından duyurulan gümrük vergisi paketinin 180’den fazla ülkeyi kapsayacak şekilde tasarlanmasının, ticaret dinamiklerini derinden etkilediğini ve belirsizlikleri artırdığını söyledi.
“KÜRESEL OYNAKLIK GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİ DAHA SERT ETKİLİYOR”
Karahan, küresel finansal oynaklığın gelişmekte olan ülkelerde daha yoğun hissedildiğini ifade ederek, sermaye çıkışları, artan borçlanma maliyetleri, kur şokları ve enflasyonist baskıların bu ülkelerde daha belirgin hale geldiğini aktardı. Gelişmekte olan ülkelerin dövize duyarlılığının yüksek olması nedeniyle, para politikalarının çeşitlendirilmesinin bir zorunluluk haline geldiğini belirtti.
FAİZ, MAKROİHTİYATİ TEDBİRLER VE DÖVİZ MÜDAHALELERİ
TCMB Başkanı, Türkiye’de politika faizinin yanı sıra makro ihtiyati tedbirler ve döviz müdahaleleri ile desteklenen üçlü bir araç seti uygulandığını kaydetti. Mevduat yapısını TL lehine dönüştürmeye yönelik adımların yanı sıra, KKM'nin kademeli azaltılması, kredi büyümesi sınırları ve sistemdeki fazla likiditenin yönetimi başlıklarında somut adımlar atıldığını ifade etti.
REZERVLERDEKİ DEĞİŞİM VE DÖVİZ TALEBİ
Karahan, TCMB brüt rezervlerinin 22 Mart 2024'te 124 milyar dolardan 14 Mart 2025 itibarıyla 171 milyar dolara yükseldiğini, 2 Mayıs itibarıyla ise 139 milyar dolara gerilediğini açıkladı. Aynı dönemde swap hariç net rezervin -65 milyar dolardan 66 milyar dolara çıktığını, 2 Mayıs itibarıyla ise 14 milyar dolar seviyesinde olduğunu belirtti. Bu süreçte oluşan döviz talebinin %70’inin yurt dışı kaynaklı olduğunu söyledi.
ENFLASYON GÖRÜNÜMÜ: HİZMETLER FİYATLAMADA ATALETLİ
Tüketici enflasyonunun Nisan ayında %37,9 seviyesine gerilediğini belirten Karahan, özellikle temel mal grubunda düşüş eğiliminin sürdüğünü, ancak hizmet enflasyonunda kira ve eğitim gibi kalemlerin fiyatlama davranışları nedeniyle ataletin sürdüğünü aktardı. Nisan ayında döviz kurundaki hareketliliğin enflasyona yansımasının sınırlı kaldığını söyleyen Karahan, emtia fiyatlarındaki düşüşün bu etkinin bir kısmını dengelediğini kaydetti.
'SIKI PARA POLİTİKASI DURUŞUMUZ FİYAT İSTİKRARI SAĞLANANA KADAR SÜRECEK'
Konuşmasının sonunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, dezenflasyon hedefinin kararlılıkla sürdürüleceğini vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
“Emtia fiyatları daha alımlı seyrederek dezenflasyona katkı sağlıyor. Yurt dışı talep zayıflıyor. Para politikasında aldığımız önlemler sayesinde yurt içi talep de zayıflamakta. Diğer taraftan belirsizliklerin geçmiş döneme göre daha yüksek olduğunu da göz önünde bulundurarak ihtiyatlı ve sıkı bir para politikası duruşu sergiliyoruz. Sıkı para politikası duruşumuz enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar da sürecek.”
Karahan, enflasyonla mücadelede nihai amacın toplumsal refahı artırmak olduğunu belirterek, TCMB'nin yol haritasını şu sözlerle özetledi:
“Bir kez daha vurgulamak isterim ki fiyat istikrarı sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön koşuldur. TCBM olarak dezenflasyon sürecinin devamını sağlayacak, enflasyonu belirlediğimiz ara hedeflerle uyumlu olacak şekilde düşürmek için kararlılıkla çalışmalarımızı sürdüreceğiz.”
