İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi ve deprem uzmanı Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Marmara Denizi’nde beklenen büyük depreme ilişkin kritik uyarılarda bulundu. Yaltırak, Marmara fay hattının kırılma eşiğine geldiğini belirterek, İstanbul'da bazı bölgelerin özellikle yüksek risk altında olduğunu söyledi. Yaltırak, 23 Nisan’da meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin ise “büyük deprem” olmadığını net bir şekilde vurguladı.
“MARMARA ŞU AN KIRILMA EŞİĞİNDE”
Yaltırak, Marmara fayının kırılma sürecine girdiğini ve bunun bilimsel verilerle izlenebildiğini ifade ederek, “Her fayın kendine ait deprem üretme aralığı var. Bu aralıklar %10 sapma payıyla değişebilir. Örneğin Kumburgaz segmentinde bu süre bazen 225, bazen 275 yıl olabilir. Biz ortalama olarak 250 yıl kabul ediyoruz. 1766 depremini esas alırsak, şu anda kırılma eşiğinde olduğumuzu rahatlıkla söyleyebiliriz” dedi.
Deprem sistematiğinin doğrusal ilerlemediğini, farklı segmentlerin birbiriyle etkileşim halinde olduğunu hatırlatan Yaltırak, “Bir segmentteki küçük boşalmalar büyük depremi erteleyebilir gibi görünse de, başka bir segmentten gelen stres birikimi bu etkiyi artırabilir. Yani bazen iki kova birden boşalabilir” ifadelerini kullandı.
“23 NİSAN’DAKİ DEPREM BÜYÜK DEPREM DEĞİL”
Yaltırak, 23 Nisan 2025’te Marmara açıklarında meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin büyük deprem olmadığını, bunu tarihsel verilerin de ortaya koyduğunu belirtti. “Büyük deprem bir şeyleri yıkar. 1766’dan önce yapılan yapılar bile yıkılmadıysa, bu o büyük deprem değil demektir” diyen Yaltırak, Marmara’da büyük depremlerden önce genellikle sayısı 2 ila 8 arasında değişen orta büyüklükte depremlerin görüldüğünü ve bu durumun kayıtlarda yer aldığını aktardı.
“7.8’LİK SENARYODA BİLE İSTANBUL’UN HER YERİ AYNI ETKİYİ GÖRMEYECEK”
T24’e konuşan Yaltırak, olası Marmara Depremi'nin büyüklüğünün 7.8’i geçmeyeceğini, fakat bu büyüklükte dahi İstanbul’un tamamının eşit şekilde etkilenmeyeceğini söyledi. “İstanbul’un sağlam zeminli ve kuzeye doğru olan bölgelerinde ivmeler çok daha düşük. Ancak kıyı şeridi, vadiler ve dolgu alanları daha fazla risk altında” ifadelerini kullandı.
Özellikle Yedikule, Fatih, Zeytinburnu, Haliç kıyıları, Kağıthane, Kasımpaşa, Büyükçekmece ve Küçükçekmece gibi bölgelerin yüksek riskli alanlar olduğunu vurgulayan Yaltırak, “Ne yazık ki bu bölgeler risk önceliğinde hak ettikleri yerde değil çünkü rant getirmiyorlar. Onun yerine zemini sağlam, riski daha düşük olan bölgelerde yoğun dönüşüm yapılıyor. Bu milli servet israfıdır” şeklinde konuştu.
“SAĞLAM BİNALAR YIKILIP YERİNE LÜKS YAPILAR DİKİLİYOR”
Prof. Dr. Cenk Yaltırak, kentsel dönüşüm uygulamalarında yapılan tercihlere de sert eleştiriler yöneltti. “Beykoz, Sarıyer, Beşiktaş, Şişli gibi bölgelerde, depreme dayanıklı binalar sırf yeni konutlar yapılacak diye yıkılıyor. Bu da fiyatları ve kiraları yükseltiyor, şehir yaşanmaz hale geliyor” diyerek, plansız dönüşümün sosyal ve ekonomik etkilerine dikkat çekti.
