Türkiye Cumhuriyeti’nin temel taşlarından biri olan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara’da açıldı. O gün, sadece bir meclisin açılışı değil, aynı zamanda halkın kendi kaderini tayin etme iradesinin kurumsallaştığı bir dönüm noktasıydı.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde başlatılan Kurtuluş Savaşı sürecinde, Anadolu’nun dört bir yanından gelen temsilcilerle kurulan Meclis, milletin ortak sesi oldu. 105 yıl önce atılan bu adım, Türkiye’nin bağımsızlık ve egemenlik mücadelesinin dönüm noktalarından biri olarak tarihe geçti.
MEBUSAN MECLİSİ’NİN KAPANIŞI, TBMM’NİN DOĞUŞU
Osmanlı Mebusan Meclisi, 1919 sonbaharında yapılan seçimlerin ardından 12 Ocak 1920’de toplanmış, ancak kısa süre sonra İstanbul’un işgali ve milletvekillerinin tutuklanması nedeniyle fiilen sona ermişti. 16 Mart 1920’de İstanbul’un resmen işgal edilmesiyle birlikte Ankara’da yeni bir meclis kurulması fikri doğdu.
Mustafa Kemal Paşa, 19 Mart 1920’de yayımladığı genelgeyle Ankara’da olağanüstü yetkilere sahip bir Meclis kurulacağını ilan etti. Dağıtılan Osmanlı Meclisi üyeleriyle birlikte yeni seçilen temsilcilerden oluşan 84 milletvekili, 23 Nisan 1920 günü Ankara’da toplanarak TBMM’nin açılışını gerçekleştirdi.
“ULUSUN KARARLILIĞINI DA TEMSİL EDİYOR”
TBMM’nin ilk başkanı Mustafa Kemal Atatürk, Meclis’in kuruluşunun yalnızca bir idari yapı değil, aynı zamanda bir ulusun kararlılığını temsil ettiğini şu sözlerle dile getirdi:
“Bu kutsal ateş, kendi içindeki bilgisizlik ve karanlığı yakacak ve bağımsızlığımızın önüne dikilecek olan bütün engelleri yıkacaktır. Milletin irade ve amaçlarına uymayanların talihi hüsrandır, çökmedir.”
23 NİSAN: ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUKLARIN BAYRAMI
TBMM’nin açılışının birinci yıl dönümü olan 23 Nisan 1921’de, bu tarih “Millî Bayram” olarak kabul edildi. 1927 yılında ise Atatürk’ün himayesinde 23 Nisan, ilk kez çocuklara armağan edilen özel bir bayram olarak kutlandı. Böylece 23 Nisan, hem “Ulusal Egemenlik”i hem de çocukları temsil eden çifte anlam kazandı.
1981’de yapılan yasal düzenlemeyle bayramın ismi resmen “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” olarak değiştirildi. 1979’dan itibaren ise dünyanın dört bir yanından çocuklar Türkiye’ye gelmeye başlayarak bu bayramın uluslararası bir kimlik kazanmasına katkı sağladı.
Bugün Türkiye, çocuklara bir bayram armağan eden ve bunu dünya çocuklarıyla paylaşan ilk ve tek ülke olmaya devam ediyor.
GELECEĞE TAŞINAN MİRAS
23 Nisan 1920’deki açılış, Hacı Bayram Camisi’nde kılınan cuma namazı ve dualarla başlamış, kurban kesilerek İttihat ve Terakki Kulübü binasında son bulmuştu. Bu tarihi adım, bağımsızlık idealinin ete kemiğe büründüğü bir başlangıç noktasıydı.
105 yıl sonra bugün, TBMM hâlâ millet iradesinin tecelligâhı olma özelliğini koruyor. Her 23 Nisan’da olduğu gibi bu yıl da ulusal egemenlik ve çocukların bayramı, yurt genelinde törenler ve etkinliklerle kutlanacak.
