ABD'nin geçtiğimiz hafta İran’ın nükleer tesislerine düzenlediği hava saldırılarıyla ilgili istihbarat kaynaklarından gelen ilk değerlendirmeler, operasyonun etkisine dair çelişkili yorumları ortaya koydu. ABD ve İsrail istihbarat birimlerinin ayrı ayrı yaptığı analizler, saldırıların İran’ın nükleer programı üzerindeki etkisinin sınırlı kaldığına işaret ediyor.
ABD: "SALDIRILAR PROGRAMI TAMAMEN DURDURMADI"
ABD istihbarat kaynakları tarafından hazırlanan ön değerlendirme raporuna göre, 22 Haziran’da Fordow, Natanz ve İsfahan’daki üç nükleer tesise düzenlenen B-2 Spirit bombardıman uçaklarıyla gerçekleştirilen saldırılar, İran’ın nükleer altyapısının temel bileşenlerini yok etmedi. Değerlendirme, İran’ın nükleer programının yalnızca “birkaç ay” geriye atıldığı, ancak yapısal olarak korunmaya devam ettiği sonucunu ortaya koydu.
BEYAZ SARAY’DAN SERT TEPKİ: “BU DEĞERLENDİRME GERÇEKLERİ YANSITMIYOR”
Söz konusu analiz, ABD Başkanı Donald Trump’ın kamuoyuna yönelik “nükleer tesisler tamamen imha edildi” yönündeki açıklamalarıyla ters düşerken, Beyaz Saray’dan gelen açıklama dikkat çekti. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, istihbarat raporunu reddederek, “Bu sözde değerlendirme tamamen yanlıştır” ifadelerini kullandı.
İSRAİL: “PROGRAM YILLARCA GERİYE ATILDI, ANCAK TAMAMIYLA YOK EDİLMEDİ”
İsrail istihbarat kaynakları tarafından yapılan ayrı bir değerlendirmede ise ABD saldırılarının İran’ın nükleer kapasitesini “birkaç yıl” geriye attığı, ancak tamamen ortadan kaldırmadığı belirtildi. İsrailli üst düzey bir yetkili, İsrail basınına yaptığı açıklamada, “Bu operasyonla müzakere yoluyla elde edilemeyecek kazanımlar sağlandı” diyerek, saldırıların stratejik anlamda faydalı olduğunu savundu.
İsrail basınında yer alan analizlerde ayrıca, bu saldırıların İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yeniden başlamasını engelleyecek ölçüde caydırıcı olduğu yönünde değerlendirmelere de yer verildi.
İRAN’DAN HENÜZ RESMÎ YANIT YOK
İran tarafı ise saldırıların ardından şimdiye kadar nükleer tesislerdeki zarar hakkında kapsamlı bir açıklama yapmadı. Ancak Tahran yönetiminin önümüzdeki günlerde saldırıların boyutuna ilişkin teknik değerlendirmeleri ve siyasi tepkileri kamuoyuyla paylaşması bekleniyor.
ABD'nin askeri operasyonlarının ardından bölgedeki gerilim tırmanırken, söz konusu saldırının İran’ın nükleer programında uzun vadeli bir etki yaratıp yaratmadığı önümüzdeki haftalarda netleşecek.
