Türkiye’de yüksek yaşam maliyetleri ve art arda gelen zamlar, vatandaşları alışveriş için sınır ötesine yönlendirdi. Artık birçok Türk, haftalık mutfak alışverişini tamamlamak için arabasına atlayıp Yunanistan’ın Dedeağaç kentine gidiyor. Bloomberg’in haberine göre, artan gıda fiyatları ve güçlü lira nedeniyle Yunanistan’daki ürünler Türkiye’ye kıyasla daha ucuz hale geldi. Zeytinyağından peynire, çikolatadan ete kadar pek çok temel ürün, sınırın öte yakasında üçte bir fiyatına satılıyor.
"ALIŞVERİŞİMİN TOPLAM MALİYETİ TÜRKİYE’DEKİNİN ÜÇTE BİRİ KADAR"
Bloomberg’e konuşan gıda sektöründe yöneticilik yapan Cihan Çıtak, her ay arabasına binip İstanbul’dan yaklaşık dört saatlik yolculukla Yunanistan’ın Dedeağaç (Alexandroupolis) kentine gidiyor. Çıtak, buradaki marketlerde alışverişin Türkiye’ye göre çok daha ucuz olduğunu belirterek,
“Burada litresi 10 avroya satılan zeytinyağı Türkiye’de neredeyse iki katına çıkıyor. Alışverişimin toplam maliyeti Türkiye’dekinin üçte biri kadar”
dedi.
TÜRKLERİN YENİ ALIŞVERİŞ ROTASI: DEDEAĞAÇ
Habere göre, sınır ötesi alışveriş son aylarda rekor seviyelere ulaştı. Yunanistan istatistik kurumunun verilerine göre, yılın ilk dokuz ayında Yunanistan’a geçen Türklerin yüzde 6’sı alışveriş amacıyla bu seyahatleri yaptı. Bu oran, 2012’den bu yana ölçülen en yüksek seviye.
“Türkler Dedeağaç’ı adeta istila etti” diyen Çıtak, mağazalarda bazen yüzlerce Türk müşterinin aynı anda alışveriş yaptığını belirtti. Birçok kişi, deneyimlerini YouTube ve TikTok gibi platformlarda paylaşarak fiyat farklarını gözler önüne seriyor.
ET, PEYNİR, ÇİKOLATA: FİYAT FARKI DİKKAT ÇEKİYOR
Bloomberg muhabirlerinin aktardığına göre, Dedeağaç’taki Lidl marketlerinde et, peynir ve çikolata gibi ürünler Türkiye’ye kıyasla ciddi oranda ucuz.
Örneğin:
Kıyma kilogramı 9,36 avro (yaklaşık 10,8 dolar)
Aynı ürün Türkiye’de 12,10 avro seviyesinde.
Sosis ve gouda peyniri Yunanistan’da Türk fiyatlarının yarısı veya üçte biri kadar.
Bazı temel gıda ürünlerinde Türkiye avantajlı olsa da genel alışveriş sepeti Yunanistan lehine.
EKONOMİK TERSİNE DÖNÜŞ
Bloomberg analizine göre, bu tablo Türkiye’nin ekonomik politikasındaki dönüşümün sonucu. 2023 ortasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, maliye yönetimini Mehmet Şimşek’e devrettikten sonra Türkiye, geleneksel ekonomi politikalarına geri döndü. Bu süreçte faiz oranlarının yükseltilmesi ve güçlü lira politikası, enflasyonu yavaşlatmayı amaçladı.
Ancak gıda fiyatlarındaki artış hâlâ hissediliyor. TürkStat verilerine göre, Mehmet Şimşek’in göreve gelmesinden bu yana gıda ve alkolsüz içecek sepeti yüzde 144 oranında pahalandı. Merkez Bankası ise yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 30’un üzerinde tutarken, 2026 sonunda bu oranı yarıya indirmeyi hedefliyor.
MUHALEFET: VATANDAŞ ERİŞİLEBİLİR GIDA İÇİN YURT DIŞINA GİDİYOR
Ana muhalefet CHP Genel Başkanı Özgür Özel, vatandaşların temel gıda ürünleri için yurt dışına gitmek zorunda kalmasını eleştirerek,
“23 yılın sonunda Türkiye, Erdoğan’ın övündüğü ülke bu hale geldi,”
ifadelerini kullandı.
TUR ŞİRKETLERİ GÜNÜBİRLİK ALIŞVERİŞ SEFERLERİ DÜZENLİYOR
Yunanistan’ın Dedeağaç kenti, Batı Türkiye’deki tur şirketlerinin yeni rotası haline geldi. İstanbul, Çanakkale ve Bursa merkezli acenteler, yaklaşık 50 avroluk günübirlik alışveriş turları düzenliyor. Bu turlarda vatandaşlar Lidl, Jumbo ve Metro gibi mağazalardan alışveriş yapıyor, ardından kentte deniz ürünleriyle ünlü restoranlarda öğle yemeği yiyor.
İstanbul merkezli Atom Tur yetkilisi Seçkin İğneli, “İnsanlar etten peynire, makarnadan deniz ürünlerine kadar her şeyi alıyor” dedi.
Bursa merkezli Gezihane acentesinin sahibi Muhammet Tamdeğer de “Uygun fiyatlı ve kaliteli ürünler için gelen çok sayıda müşterimiz var” ifadelerini kullandı.
BLOOMBERG’İN YORUMU: TERSİNE DÖNÜŞÜN SEMBOLÜ
Bloomberg analizine göre, sadece birkaç yıl önce Türklerin ucuzluk için Yunanistan’a değil, Yunanların alışveriş için Türkiye’ye geldiği hatırlatılıyor.
Ancak şimdi durum tam tersine döndü. Bu değişimin ardında, Türkiye’nin yüksek faiz, güçlü lira ve yavaşlayan enflasyon politikaları bulunuyor.
Haberde ayrıca, birçok Türk vatandaşının pasaport kontrolünde saatlerce beklediği ve dönüş yolculuğunun “alışveriş kadar sabır gerektirdiği” vurgulandı.
Cihan Çıtak’ın sözleriyle:
“Dönüşte pasaport kuyruğu saatler sürdü. Herkes aynı şeyi yapmaya başlayınca, sıra bitmiyor.”
GÜÇLÜ LİRA, ZAYIF SOFRA
Bloomberg’in analizine göre, Türkiye’de fiyat artışlarının yavaşlaması enflasyonun düşmeye başladığına işaret etse de gıda sepetinin hâlâ erişilmez seviyelerde olması, vatandaşları yurt dışı alternatiflere yöneltiyor. Yunanistan’a yapılan “alışveriş turları” artık bireysel bir tercih değil, ekonomik sistemin yeni göstergesi haline geldi.
