Baklavalık Antep fıstığında hasat sezonu başlarken, piyasada büyük bir fiyat sıçraması yaşanıyor. Bu yıl "yok yılı" olarak tabir edilen düşük rekolte beklentisi, fiyatları geçen yıla göre iki katına çıkardı. Geçtiğimiz yıl kilogramı 100-110 lira bandında seyreden yaş boz Antep fıstığı, bu sezon 220 liradan alıcı bulmaya başladı. Sektör temsilcileri, fiyat artışının ana nedeninin yağış eksikliği ve buna bağlı rekolte düşüşü olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, üretimdeki bu ciddi daralmanın piyasada arz sıkıntısı yaratarak fiyatları yukarı çektiğini ifade ediyor.
REKOLTE GEÇEN YILIN SADECE YÜZDE 25'İ KADAR
Dünya Gazetesi'nin haberine göre, Nizip Ticaret Borsası Meclis Başkanı Ahmet Polat, baklavalık Antep fıstığı hasadının bu hafta itibarıyla hız kazanacağını belirtti. Günlük gelen ürün miktarının şu an için 10 ile 15 ton arasında olduğunu kaydeden Polat, geçen yıl 110 liradan alınan yaş boz Antep fıstığının bu yıl 220 liradan alıcı bulduğunu dile getirdi. Polat, fiyatlardaki artışın, ürünün piyasaya arz hızına bağlı olarak değişebileceğine dikkat çekti.
"Arazilerden aldığımız bilgilere göre hasat süreci kısa sürecek gibi görünüyor" diyen Polat, bu yıl rekoltenin ciddi oranda düştüğünü vurguladı. Geçen yıl 500 bin tonun üzerinde rekolte tahminleri yapılırken (TÜİK 383 bin ton açıklamıştı), bu yıl üretimin neredeyse geçen yılın beşte biri kadar olduğunu ifade etti. Polat, "Bazı bölgelerde verim yüzde 30 civarında, bazı yerlerde ise hiç ürün yok. Genel olarak ortalama verimin yüzde 25 seviyesinde olduğunu gözlemliyoruz. Özellikle Barak Ovası’nda bu yıl üretim oldukça zayıf" dedi.
YENİ MAHSULÜN KİLOGRAM FİYATI 2 BİN LİRAYA DAYANDI
Baklavalık Antep fıstığının piyasaya arz edilen yeni mahsul fiyatları da rekor seviyelere ulaştı. Geçen yıl bu dönemde baklavalık Antep fıstığının kilogram fiyatının yaklaşık bin lira civarında olduğunu hatırlatan Polat, bu yıl fiyatların bin 950 ile 2 bin lira seviyelerine yükseldiğini bildirdi. Alım fiyatındaki yüzde 100'lük artışın, doğal olarak nihai ürün fiyatlarına da yansıdığını aktaran Polat, şunları söyledi:
"Baklavalık fıstığın fiyatı bir dönem bin 700 liraya kadar çıktı ve bu seviyelerde bir süre kaldı. Ancak iç tüketimde beklenen talep gerçekleşmeyince fiyatlar gevşeyerek bin 550 liraya kadar geriledi. Son günlerde ise yeni mahsulün yüksek fiyattan işlem görmesiyle fiyatlar yeniden yükselişe geçti. Son iki haftada yaşanan fiyat artışı ile 10 gün önce bin 550 liradan işlem gören eski ürün, şu anda bin 750 liraya satılıyor. Yeni mahsulün kilogram fiyatı ise 2 bin lira seviyesine ulaştı."
ESKİ ÜRÜNÜN FİYATI DA YÜKSELİŞTE, GELECEK YIL İÇİN ENDİŞELER VAR
Yaş boz Antep fıstığının yüksek fiyatlardan alıcı bulmasının, diğer fıstık ürünlerine de yansıdığını dile getiren Polat, kırmızı kabuklu ve kavrulmuş fıstık fiyatlarının da yukarı yönlü hareket ettiğini belirtti. Son 20-25 gündür piyasada ciddi bir fiyat hareketliliği yaşandığına dikkat çeken Polat, "Yeni fıstık mahsulünün piyasaya girmesiyle sadece taze ürünün değil, eski ürünün fiyatı da yükseldi. Geçen yıl rekoltenin yüksek olması nedeniyle fiyatlar gerilemişti. Bu yıl ise tam tersi bir tabloyla karşı karşıyayız. Üreticilerin elinde ürün varsa, bu sezon onlar için iyi bir dönem olacak" dedi.
Fıstık komisyoncusu Habeş Doğan, bu yıl yaş boz fıstık fiyatının 200 liranın altına düşmesinin beklenmediğini aktardı. Doğan, şu anda piyasadan alınan fıstığın kavlak (iç fıstık) maliyetinin 800 lirayı bulduğunu ve bu yüksek maliyetin düşük gramajdan kaynaklandığını ifade etti. Yaklaşık bir hafta sonra iç gramajın artmasıyla kavlak fiyatının 650 liraya kadar gerileyebileceğini öngördü. Kırmızı kabuklu fıstıkta ise geçen yılki arz fazlası nedeniyle sabit kalan fiyatların, bu yıl rekolte düşüklüğü ve talebin artmasıyla yükseleceğini belirten Doğan, kırmızı kabuklu Antep fıstığının kilogramının ortalama 400 liradan alıcı bulduğunu ekledi.
Gelecek yılın mahsulü olan karagözün de ağaçlarda gözükmemesi, önümüzdeki sezon için düşük rekolte beklentisini artırıyor ve fiyatlara yansıyabilir. Ancak, geçen yılın "var yılı" olmasından dolayı çiftçi ve tüccarın elinde kalan yüzde 60 civarındaki stok miktarının fiyat artışlarını bir miktar frenleyebileceği ve yüksek fiyatlar nedeniyle yatırım amaçlı alımların sınırlı kalacağı tahmin ediliyor.
