Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), 2024 Haziran ayına ilişkin gıda fiyat endeksi verilerini açıkladı. Uluslararası piyasalarda gıda fiyatları, özellikle et, süt ve bitkisel yağ ürünlerindeki artışın etkisiyle bir önceki aya kıyasla yüzde 0,5 oranında yükseldi. FAO Gıda Fiyat Endeksi, bu artışla birlikte 128 puana ulaştı.
Ancak bu yükselişe karşın fiyatların, Mart 2022’de kaydedilen tarihi zirvenin oldukça altında seyretmeye devam ettiği belirtildi.
Bitkisel yağ ve tereyağı yükselişte
Haziran ayında bitkisel yağ fiyat endeksi, palm, soya ve kanola yağlarındaki değer artışlarına bağlı olarak yüzde 2,3 arttı. Palm yağı fiyatlarında yaşanan yüzde 5’lik artışın ardında, küresel ölçekte güçlü talep etkili oldu. Soya yağı fiyatlarındaki yükseliş ise Brezilya ve ABD’de artan biyoyakıt talebine bağlandı.
Süt ürünleri endeksindeki artış ise yüzde 0,5 düzeyinde gerçekleşti. Özellikle Avrupa Birliği ve Okyanusya’daki arz sıkıntıları ile Asya’daki talep baskısı, tereyağı fiyatlarını rekor seviyeye taşıdı. Peynir fiyatlarında da üst üste üçüncü kez artış gözlendi.
Et fiyatları yeni zirveye ulaştı
FAO verilerine göre, et fiyat endeksi haziranda yüzde 2,1 oranında yükselerek yeni bir rekor seviyeye çıktı. Bu artış, başta sığır, domuz ve küçükbaş ürünleri olmak üzere tüm kategorilerde yaşanırken, yalnızca kümes hayvanı fiyatlarında düşüş gözlendi.
Tahıl ve şeker geriledi
Tahıl fiyatları ise aynı dönemde yüzde 1,5 gerileyerek düşüş gösterdi. Özellikle Arjantin ve Brezilya’daki güçlü üretim mısır fiyatlarını aşağı çekerken, darı, arpa ve pirinç fiyatlarında da azalma yaşandı. Buna karşın, Avrupa, ABD ve Rusya’daki olumsuz hava koşulları buğday fiyatlarını yükseltti.
Şeker fiyatlarında ise düşüş eğilimi devam etti. Haziran ayında şeker fiyat endeksi yüzde 5,2 oranında gerileyerek Nisan 2021’den bu yana en düşük seviyeye indi. FAO, bu düşüşte Brezilya, Hindistan ve Tayland’daki olumlu üretim beklentilerinin etkili olduğunu bildirdi.
REKOR DÜZEYDE TAHIL ÜRETİMİ BEKLENİYOR
FAO’nun yayımladığı "Tahıl Arz ve Talep Raporu"na göre, 2025 sezonunda dünya genelinde tahıl üretiminin 2 milyar 925 milyon tona ulaşması öngörülüyor. Bu rakam, geçen yıla göre yüzde 2,3’lük bir artışı temsil ediyor ve şimdiye dek kaydedilen en yüksek tahıl üretimi anlamına geliyor.
Buğday üretiminin Hindistan ve Pakistan’daki beklenenden yüksek verim sayesinde 805,3 milyon tona ulaşması beklenirken, küresel pirinç üretiminin ise Hindistan, Bangladeş, Pakistan ve Vietnam’daki olumlu seyirle 555,6 milyon tonla rekor seviyeye çıkması öngörülüyor.
2025-2026 döneminde tahıl tüketiminin de 2 milyar 900 milyon tonu aşacağı tahmin ediliyor. Ancak sıcaklık artışı ve kuraklık gibi iklim risklerinin özellikle mısır verimi üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği uyarısı yapıldı.
