İklim değişikliğiyle bağlantılı aşırılıklar dünyanın çeşitli yerlerinde kayda geçmeye devam ediyor. Bilim insanları, sıcaklıklardaki artışı dünyanın tehlikeli bir istikrarsızlığa doğru gitmesinin işareti olarak nitelendirirken insanlığın artık "bilinmeyen bir iklim bölgesine" girdiği tespitinde bulundu.
ABD'deki Oregon Üniversitesi liderliğinde dünyanın çeşitli üniversitelerinden bilim insanlarının hazırladığı "2023’te İklim Değişikliğinin Durumu: Bilinmeyen Topraklara Giriş" raporunda iklim değişikliği ve küresel ısınmanın geldiği boyut ele alındı.
'KİMSENİN TECRÜBE ETMEDİĞİ KOŞULLARLA KARŞILAŞILABİLİR'
BioScience dergisinde yer alan çalışmayı yürüten uzmanlar, dünyanın iklim değişikliğinin etkisi altında olduğunu ve bilim insanlarının yıllardır uyarılarda bulunduğu konuların artık gözle görülmeye başlandığını, yeni dönemde daha önce hiç kimsenin tecrübe etmediği koşullarla karşılaşılabileceğini belirtti.
2023'te iklim değişikliğiyle bağlantılı aşırılıkların dünyanın çeşitli yerlerinde kayda geçtiği bir yıl olduğu belirtilen raporda, rekor sıcaklıklar, okyanusların ısınmaya devam etmesi, Kuzey Atlantik deniz suyu yüzeyinin sıcaklığındaki artış ve Antarktika’daki buzul seviyesinin eşi benzeri görülmemiş şekilde düşük oranlara gerilemesi bu aşırılıklardan bazıları olarak sıralandı.
EN SICAK DÖNEM 38 GÜN SÜRDÜ
Haziran-Ağustos 2023'ün şimdiye kadar kayda geçen en sıcak dönem olduğu belirtilen raporda dünyanın temmuz ayı başlarında, şimdiye kadarki en yüksek küresel günlük ortalama yüzey sıcaklığını gördüğü ve 12 Eylül itibarıyla, sıcaklığın, sanayi öncesi döneme göre 1,5 derecenin üzerinde olduğu 38 günün yaşandığı bilgisine yer verildi.
Raporda, okyanuslardaki ısınmanın deniz canlılarının ölümüne, mercan resiflerinin kaybına ve geniş çaplı tropik fırtınaların artmasına yol açtığı ifade edildi.
Kovid-19 salgını sonrasında yaşanan iyileşmenin geride kaldığına ve karbon emisyonlarının yeniden arttığına dikkat çekilen raporda, yıllık küresel kömür tüketiminin 2022'de tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 161,5 exajoule'e ulaştığI kaydedildi.
'ORMANSIZLAŞMAYI SONA ERDİRECEK BİR YOL YOK'
2021-2022 döneminde küresel ağaç örtüsü kaybının yüzde 9,7 düşüşle 22,8 milyon hektara, Brezilya'daki Amazon ormanlarındaki kaybın da yüzde 11,3 düşüşle 1,16 milyon hektara gerilemesinin olumlu bir gelişme olarak yer aldığı raporda, 2030'a kadar ormansızlaşmayı sona erdirecek veya tersine çevirecek bir yolda olmadığı görüşü paylaşıldı.
'0,1 DERECELİK ISINMA MİLYONLARCA İNSANIN...'
Raporun başyazarı, Oregon Üniversitesi Orman Ekosistemleri ve Toplum Bölümü Öğretim Üyesi Ripple, iklim değişikliğinde ciddi bir noktaya gelindiğine ve kısa sürede iyileşmenin mümkün görünmediğine işaret etti ve "Bununla birlikte her 0,1 derecelik ısınma milyonlarca insanın ölümüyle sonuçlanabilir. Bu nedenle gelecekte yaşanabilecek sıcaklık artışlarının önlenmesi çok önemli." diye konuştu.
'FOSİL YAKITLARIN KULLANIMININ AZALTILMASI ÖNCELİĞİMİZ'
Ripple, iklim değişikliği konusunda atılması gereken en acil adımları ise şöyle sıraladı:
"Fosil yakıtların kullanımının azaltılması en üst seviyede önceliğimiz olmalı. Bu nedenle fosil yakıt kullanımının kademe kademe azaltılarak durdurulması, kömür kullanımının ortadan kaldırılması ve fosil yakıtların yayılmasının önüne geçilmesi konularında dünya liderlerine çağrıda bulunuyoruz. Ayrıca ormanları koruyacak ve iyileştirecek politikalara ihtiyacımız var. Son olarak, şu anda gördüğümüz felaket niteliğindeki iklim etkileri göz önüne alındığında, zararları ve can kaybını en aza indirmek için adil iklim adaptasyonlarına yönelik finansmana ihtiyaç duyuluyor."
