Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Birleşmiş Milletler (BM), 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde yayımladıkları kapsamlı raporda, küresel ölçekte kadına yönelik şiddetin seyrinde ciddi bir değişim olmadığını ve her yıl on binlerce kadının aile içi cinayetlere kurban gittiğini gösteriyor.
SON 25 YILDA ŞİDDET ORANLARI SABİT KALDI
Raporda, kadına yönelik şiddet verilerinin her yıl şaşırtıcı ve dehşet verici olduğuna dikkat çekiliyor. WHO verileri, son çeyrek yüzyılda partner şiddetindeki yıllık düşüş oranının yalnızca yüzde 0,2 olduğunu ortaya koyuyor.
Geçtiğimiz yıl dünya genelinde yaklaşık 83.000 kadın, sadece kadın oldukları için (femizid) erkekler tarafından öldürüldü. Bu cinayetlerin yüzde 60’ı aile içerisinde, kadınların eşleri, partnerleri veya diğer aile üyeleri tarafından işlendi.
EN GÜVENLİ YERLER BİLE TEHLİKELİ
Erkekler tarafından işlenen bu cinayetlerin büyük çoğunluğu ev ortamında meydana geliyor. Yani kadınlar, genç kızlar ve çocuklar, kendilerini en güvende hissettikleri yerlerde öldürülüyor. Dünya genelinde görülen bu şiddet, tarihin en eski ve kabul edilemez adaletsizliklerinden biri olmasına rağmen, müdahale oranı oldukça düşük kalıyor.
DÜNYA GENELİNDE HER 3 KADINDAN 1’İ ŞİDDET YAŞIYOR
WHO verilerine göre dünya genelinde hemen her üç kadından biri, yani yaklaşık 840 milyon kadın, hayatının bir döneminde partner şiddeti veya cinsel şiddet yaşamış durumda. Bu oranın 2000 yılından bu yana neredeyse değişmediği belirtiliyor.
Sadece son 12 ayda, 15 yaş ve üzerindeki kadınların yaklaşık yüzde 11’i yakın partnerleri tarafından fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalmış durumda; bu da yaklaşık 316 milyon kadına denk geliyor.
FONLARIN AZALMASI MÜCADELEYİ TEHLİKEYE ATIYOR
WHO ve BM’nin 2000-2023 yılları arasında 168 ülkeden topladığı verilerin analizine dayanan rapor, kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi için yürütülen çalışmalarda finansman krizine de dikkat çekiyor.
Verilere göre 2022 yılında küresel kalkınma yardımlarının yalnızca yüzde 0,2’si kadınlara yönelik şiddetin önlenmesine ayrıldı. Rapor, bu fonların 2025 itibarıyla artırılması gerekirken daha da azaltıldığını belirtiyor.
Rapor ayrıca insani krizler, teknolojik dönüşümler ve derinleşen sosyoekonomik eşitsizlikler gibi faktörlerin kadın ve kız çocukları için riskleri artırdığı bir dönemde, fon kesintilerinin yıkıcı sonuçlar doğuracağı uyarısında bulunuyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİR FİNANSMAN ŞART
Kadına yönelik şiddeti durdurmak için sadece siyasi irade yeterli değil; sürdürülebilir ve güçlü finansman gerektiği vurgulanıyor. Yapılan araştırmalar, bu bütçelerin binlerce kadının hayatında doğrudan iyileşme sağladığını gösterirken, finansman desteğinin azaltılmasının kabul edilemez olduğu ifade ediliyor.
ŞİDDETİN SAĞLIKTA YARATTIĞI ETKİLER
Şiddetten sağ kurtulan kadınlar çoğu zaman ağır depresyon, istenmeyen gebelik ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar gibi ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşıyor. Bu nedenle hayatta kalan kadınların nitelikli sağlık hizmetlerine hızlı erişimi ve uzun vadeli destek alabilmeleri kritik önem taşıyor.
Kadınların büyük bir kısmı şiddetle yaşamlarının erken dönemlerinde karşılaşıyor. Son 12 ayda, 15-19 yaş arasındaki 12,5 milyon genç kız, yani bu yaş grubunun yaklaşık yüzde 16’sı, partnerleri tarafından fiziksel veya cinsel şiddete maruz kaldı. Bu rakamlar yalnızca kayıt altına alınabilenlerdir; pek çok genç kız toplumsal baskı veya faillerden duyduğu korku nedeniyle şikâyette bulunamıyor.
'KADINLAR KORKU İÇİNDE YAŞARKEN HİÇBİR TOPLUM GÜVENDE DEĞİLDİR'
WHO Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, raporla ilgili olarak şunları söyledi:
“Nüfusunun yarısı korku içinde yaşarken hiçbir toplum kendisini adil, güvenli veya sağlıklı olarak tanımlayamaz. Bu şiddeti sona erdirmek sadece bir politika meselesi değil; insanlık onurunun, eşitliğin ve temel insan haklarının korunması meselesidir.”
Dr. Ghebreyesus ayrıca, istatistiklerin arkasında hayatı tamamen değişen gerçek kadınlar ve kız çocukları bulunduğunu hatırlatarak şunları ekledi:
“Kadınları ve kız çocuklarını güçlendirmek bir tercih değil; barış, kalkınma ve sağlık için bir zorunluluktur. Kadınlar için daha güvenli bir dünya, herkes için daha iyi bir dünyadır.”
