Donald Trump’ın Gazze için açıkladığı geçici yönetim planında merkezi bir rol üstlenmesi beklenen eski İngiltere Başbakanı Tony Blair hakkında yeni iddialar ortaya atıldı. İngiliz gazeteci Carole Cadwalladr, Blair’in yönettiği enstitünün İsrail savunma ve teknoloji çevrelerinden yüz milyonlarca dolar destek aldığına dair belgeler paylaştı.
ABD eski Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, geçtiğimiz ay Beyaz Saray’da düzenledikleri ortak basın toplantısında, Gazze’de geçici bir yönetim kurulmasını öngören 20 maddelik yeni barış planını açıklamıştı.
Plan kapsamında, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in, “Gazze Geçici Yönetim Konseyi”nin başında yer alması öngörülüyor. Washington ve Kudüs, Blair’in uluslararası deneyiminin planın diplomatik çerçevesini güçlendireceğini savunuyor.
Ancak Blair’in bu roldeki konumu, kamuoyunda beklenmedik bir tartışmayı da beraberinde getirdi.
GAZETECİ CADWALLADR’DAN ÇARPICI İDDİALAR
İngiliz gazeteci Carole Cadwalladr, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı kapsamlı paylaşımda, Tony Blair Institute for Global Change (TBI) adlı kuruluşun İsrail’le yakın bağları olan milyarderlerden büyük bağışlar aldığını öne sürdü.
Cadwalladr’ın iddialarına göre,
Blair Enstitüsü’ne teknoloji milyarderi Larry Ellison tarafından yaklaşık 500 milyon dolar fon sağlandı.
Ellison’un sahibi olduğu Oracle, İsrail hükümetiyle ve Rafael Systems gibi savunma sanayi şirketleriyle ortak çalışıyor.
Oracle’ın İsrail ordusuna ait teknolojik sistemlerde yer aldığı, bu şirketlerin Gazze’deki askeri operasyonlarda kullanıldığı iddia ediliyor.
Blair Enstitüsü’ne ayrıca, İsrail’in Batı Şeria duvarı ve Gazze sınır çitlerinin inşasında görev alan Magal Solutions gibi şirketlerle bağlantılı fonlardan da bağış yapıldığı ileri sürüldü.
Cadwalladr, bu finansman ilişkilerinin Blair’in Gazze’deki olası diplomatik göreviyle çıkar çatışması oluşturabileceğini belirtti.
“Tony Blair’s Institute has taken nearly half a billion dollars from Larry Ellison,” diyen Cadwalladr, Ellison’un “Netanyahu ile kişisel dostluğuna” ve Oracle’ın “İsrail ordusuyla ortak projelerine” dikkat çekti.
BLAIR CEPHESİ İDDİALARA KARŞI SESSİZ
Cadwalladr, yaptığı paylaşımda Blair Enstitüsü’ne iddialarla ilgili gönderilen soruların cevapsız bırakıldığını da ifade etti. Kuruluş, şu ana kadar finansman kaynakları veya İsrail bağlantıları konusunda herhangi bir açıklama yapmadı.
Blair Enstitüsü, geçmişte de teknoloji odaklı kalkınma projeleri için ABD ve İsrailli yatırımcılarla yakın iş birlikleri yürütmüştü. Reuters ve Lighthouse Reports’un araştırmalarına göre, Ellison’un bağışları Enstitü’nün küresel operasyonlarının büyük bölümünü finanse ediyor.
TRUMP–NETANYAHU PLANINA YÖNELİK TARTIŞMALAR BÜYÜYOR
Blair’in Gazze planındaki rolüne dair tartışmalar, planın içeriğine yönelik eleştirilerle birleşiyor.
Trump–Netanyahu planı;
- Hamas’ın yönetimden tamamen dışlanmasını,
- Gazze’nin sivil hizmetlerinin teknokrat bir komite tarafından yürütülmesini,
- ABD ve İsrail’in denetim mekanizması oluşturmasını öngörüyor.
Ancak plan, Filistinli temsilciler tarafından “dayatma” olarak nitelendirildi. Birçok Filistinli yetkili, Blair’in bu yapıda yer almasının “bağımsızlık ilkesine zarar vereceğini” savundu.
Blair daha önce de 2007–2015 yılları arasında Ortadoğu Dörtlüsü’nün özel temsilcisi olarak görev yapmış, Gazze ve Batı Şeria’da ekonomik kalkınma projeleri yürütmüştü. Ancak bu dönemdeki faaliyetleri de “İsrail’e fazla yakın” olmakla eleştirilmişti.
İDDİALAR GENİŞ YANKI UYANDIRDI
Cadwalladr’ın paylaşımları, Blair’in finansman ağını yeniden gündeme taşıdı.
İngiliz gazeteci, Oracle’ın kurucusu Larry Ellison’un TikTok’un olası satın alımı için Rupert Murdoch ile ortaklık kurduğunu, bu iki ismin de Netanyahu’ya yakın olduğunu belirtti.
“Now Tony Blair, funded by Ellison, holds the keys to Gaza’s future,” ifadeleriyle Blair’in bağımsız bir arabulucu olamayacağına dikkat çekti.
Gazze planına Türkiye’nin yanı sıra sekiz Müslüman ülkenin destek verdiği açıklanırken, Blair’in rolü ve bu finansman ilişkileri, planın tarafsızlığına dair soru işaretlerini artırdı.
BAĞLANTILAR VE ÇIKAR TARTIŞMASI
Blair’in kurduğu enstitünün finansal kaynakları, son yıllarda hem İngiltere’de hem de ABD’de farklı soruşturmalara konu oldu. Oracle’ın, İngiltere hükümetiyle dijital kimlik ve yapay zekâ altyapısı projelerinde de yer aldığı, bu verilerin Ellison’un “siber güvenlik bulutu”nda toplanacağı iddia ediliyor.
Carole Cadwalladr, bu bağlantıların “dijital gözetim devletine zemin hazırlayabileceğini” ileri sürdü.
“Larry Ellison only wants a total surveillance superstate,” diyen gazeteci, Blair’in kamu projelerinde Oracle’ın çıkarlarını koruyabileceğini savundu.
ETİK TARTIŞMALARI BÜYÜYOR
Trump’ın Gazze planında Blair’in rolü resmiyet kazanırsa, hem diplomatik hem de etik açıdan tartışmaların süreceği öngörülüyor.
Blair cephesi sessizliğini korurken, Batılı diplomatik çevrelerde “bağımsız arabulucu” sıfatının artık sorgulandığı belirtiliyor.
Planın ilanından yalnızca birkaç hafta sonra ortaya çıkan bu finansal bağlantılar, hem Gazze’nin geleceğine dair güven tartışmalarını hem de Batı’nın Ortadoğu politikalarının şeffaflığını yeniden gündeme taşıdı.
