ABD Başkanı Donald Trump, Axios’a verdiği röportajda, Gazze’deki savaşı bitirmeyi amaçladığını söylediği 21 maddelik planın “nihai aşamada” olduğunu açıkladı. Trump’ın sözleri, planın ayrıntılarıyla birlikte Ortadoğu’da yeni bir tartışmayı gündeme taşıdı.
FİLİSTİN'İN ADI YİNE YOK
Trump, planın sadece Gazze’deki savaşı durdurmayı değil, bölgesel barışı da hedeflediğini iddia etti. Ancak Axios’un aktardığı ayrıntılara göre, hazırlanan yol haritasında 157 ülkenin tanıdığı Filistin devletinin adı geçmiyor. Bunun yerine, Hamas’ın tasfiyesi sonrasında Gazze’nin beş yıllığına uluslararası ve Arap ülkelerinin denetimine bırakılması öngörülüyor.
Plan; Hamas’ın silahsızlandırılması, Gazze’nin yeniden inşası için Arap ve Müslüman ülkelerden fon sağlanması, uluslararası bir güvenlik gücü oluşturulması ve teknokratlardan oluşan geçici bir yönetim kurulması gibi maddeler içeriyor. Ancak bu yapı Filistin’in devletleşme sürecine kapı açmıyor.
NETANYAHU’YA SUNULAN 21 MADDE
Axios’un haberine göre, Trump planı yarın Washington’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya sunacak. Netanyahu’nun plana ilişkin “son sözü” söylemesi bekleniyor. İsrail tarafı özellikle iki konuda ABD ile anlaşmazlık yaşıyor: Hamas’ın silahsızlandırılmasının bağlayıcılığı ve Filistin Yönetimi’nin Gazze’de üstleneceği rol. Netanyahu, Fox News’e yaptığı açıklamada Filistin Yönetimi’nin herhangi bir rol üstlenmesini “kırmızı çizgi” olarak niteledi.
HAMAS’IN TAVRI BELİRSİZ
Hamas ise yaptığı açıklamada, kendilerine Katar ve Mısır üzerinden yeni bir teklif ulaşmadığını, Doha’daki suikast girişimi sonrası müzakerelerin askıya alındığını duyurdu. Hamas, “arabuluculardan gelecek her öneriyi halkımızın ulusal haklarını koruyacak şekilde değerlendirmeye hazırız” ifadelerini kullandı.
PLANIN ÖNE ÇIKAN MADDELERİ
Axios’un ulaştığı taslağa göre planda şu başlıklar yer alıyor:
- 48 saat içinde esirlerin serbest bırakılması,
- Kalıcı ateşkes ilanı,
- İsrail’in kademeli olarak Gazze’den çekilmesi,
- İsrail hapishanelerinde bulunan yaklaşık 2 bin 250 Filistinlinin serbest bırakılması,
- Uluslararası bir kurul ve teknokratlardan oluşacak geçici Gazze yönetimi,
- Hamas’ın ağır silahlardan arındırılması, tünellerin yıkılması,
- Şiddetten vazgeçen Hamas üyelerine af, reddedenlere güvenli çıkış,
- Gazze’nin yeniden inşası için Arap ve Müslüman ülkelerden fon sağlanması,
- İsrail’in Batı Şeria’yı ilhak etmeme taahhüdü,
- “Filistin devletine giden yol”un ise ancak Filistin Yönetimi’nde köklü reformların ardından gündeme alınması.
“ORTADOĞU İÇİN İLK GERÇEK BARIŞ ŞANSI”
Trump, Axios’a yaptığı açıklamada, “Herkes bir araya geldi ama hâlâ tamamlamamız gereken işler var. Arap ülkeleriyle mükemmel çalıştık. İsrail barış istiyor, Arap dünyası barış istiyor, Bibi barış istiyor” dedi. Planın gerçekleşmesi hâlinde Ortadoğu’da “ilk defa gerçek barış şansının” doğacağını savundu.
